Waarom zijn veranderingen voor mensen met concentratieproblemen of AD(H)D zo lastig?

Veel mensen met ADD, ADHD of concentratieproblemen kunnen lastig tegen veranderingen die door anderen worden bedacht. En dat hoeft helemaal niet om grote veranderingen te gaan. Zelfs een kleine verandering geeft stress. Waarom kunnen we toch zo moeilijk omgaan met veranderingen?

Meestal resulteert dit ook in een heftige reactie. Daardoor denk je misschien;

• Ben ik emotioneel overgevoelig?
• Reageer ik overdreven?
• Wat? Alweer een verandering op mijn werk, hou toch eens op!

Vaak merk je dat je humeur eronder lijdt als je merkt dat er weer eens iets is veranderd.

Mijn standaarreactie is vaak automatisch: “waarom moet dit?”

Ook al weet ik vaak wel dat het een verbetering is, wat trouwens vaak het geval is. Je moet eerst de prikkels verwerken, je stressniveau laten dalen en je gevoelens tot rust laten komen. Omgaan met verandering heeft voor ons soort brein even tijd nodig.

In deze blog wil ik in gaan op de reden van deze reactie. Het is altijd handig om jezelf een beetje te begrijpen.

Alleen al het horen van een verandering waar ik niet om heb gevraagd is verontrustend. En om eerlijk te zijn, ik vraag nooit om iets te veranderen.Het is niet dat mensen met concentratieproblemen of  ADHD niet van nieuwe dingen houden. Alleen niet als ze er niet om vragen. Zomaar iets veranderen? Dat werkt bij ons niet.En laten we eerlijk zijn, als we in de stress schieten dan kunnen we nog weleens heftig reageren. Dat realiseren we ons niet altijd en kan voor onze omgeving dus even wennen zijn.

Hoe werkt dit nu in ons hoofd?

Er spelen bij veranderingen in ons soort brein twee processen mee die maken dat we reageren zoals we reageren .Het eerste gaat over werkgeheugen. Het tweede proces gaat over impulsiviteit.

Eerst over het werkgeheugen. Het werkgeheugen is dat stuk in je prefrontale cortex dat informatie en stukken uit je geheugen gebruikt om te “werken”. Als je routinetaken uitvoert dan wordt dit gedeelte nauwelijks belast. Dit komt omdat veel wordt overgenomen door bijvoorbeeld  het reptielenbrein. Maar nu komt er wat nieuws en moet er nieuwe informatie verwerkt worden. Ons brein krijgt allerlei gedachten en denkt “au” ik moet aan het werk, ik kom onder druk te staan, ik moet misschien iets doen wat ik niet kan. Die gedachten leiden misschien wel tot angst.

Iemand met “ons” soort brein heeft namelijk een kleiner werkgeheugen

Iemand met “ons” soort brein heeft namelijk een kleiner werkgeheugen dan gemiddeld en concentratie, niet ons sterkste punt kost werkgeheugen. Ons brein weet dus uit ervaring dat hij bij veranderingen hard moet werken.

Nu over het proces impulsiviteit. Je hebt vast gehoord van de uitdrukking  ‘Flight or Fight? Het is een overlevingsinstrument die iedereen heeft. Onze vijf zintuigen nemen informatie op. Voordat deze informatie het logische deel van de hersenen bereikt heeft gaat het door een soort alarmsysteem, de Amygdala.

Het zijn de momenten na de eerste onderbewuste reactie, de schok en het alarm, de ‘’Wat! Serieus!’’ die een seconde of twee duren, hierna merk je pas op dat je lichaam ergens op reageert. Als je dit onder controle weet te houden kan je je emoties de baas zijn. De eerste seconden van een reactie zijn dus cruciaal. Merken dat je hartslag verhoogd, begint te blozen of in paniek raakt.

Het is nooit zo erg als het lijkt …

Als je geen problemen hebt op het gebied van impulsiviteit dan zeg je dingen als: ‘Het is nooit zo erg als het lijkt’, ‘Het is echt niet het einde van de wereld, dat is het nooit’ of ‘Dit is misschien wel positief’, of je doet even rustig een ademhalingsoefening.

Maar vaak is er wel sprake van impulsiviteit en wint de oerreactie het van ons. Daarom reageren wij vaak zo heftig op veranderingen. Erg? Vaak voor onze omgeving. Vaak ook voor onszelf omdat we in deze omgeving leven.

De oplossing ligt in het herkennen en je bewust worden van je reactie. Als jezelf leert kennen en je je daar ook nog bewust van bent, zul je zien dat je reacties steeds milder worden.

Kijk eens bij mijn Cogmed training als je veel concentratieproblemen ervaart. Of wordt lid van ons online platform vol met tips en hulpvideo’s.

Heb je ADHD en herken je dit? Wil je hulp of advies bij dit soort problemen?

Wil je specifieke tips over jouw situatie? Je kunt altijd een gepsrek aanvragen. In dit gesprek geef ik altijd de tips die van toepassing zijn op dit moment in jouw leven. Of misschien is een online traject een betere oplossing voor jou.

 Literatuurlijst: 

Alloway, R. & Allway, T. (2013). De winst van het werkgeheugen. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds