Het begint vaak in oktober. Ik merk het bij mijzelf, maar ook bij veel van de mensen die ik behandel.
Het leven voelt wat stroever.
Het bed is bijna ’s morgens niet uit te komen.
De energie van de zomer lijkt met rasse schreden in de duisternis te zijn verdwenen.
Hoe kan dit? En hoe kan het dat dit vaak voorkomt bij mensen die hun hele leven al snel zijn afgeleid?
Hoe voorkomen wij een winterdepressie, springen wij deze winter energiek en soepel uit het bed en kunnen wij eenvoudiger de dingen doen die van ons worden verwacht?
Behoefte aan slaap en een slechte concentratie
Gelukkig ben ik lid van het ADHD-netwerk Nederland. Dit is een netwerk van professionals (BIG geregistreerd) die gespecialiseerd zijn in ADHD en elkaar voeden met kennis en tips.
Gelukkig kan ik ook de mensen helpen die geen ADHD, maar wel concentratieproblemen hebben (samen 20% van de bevolking).
Vanuit dit netwerk werd ik door Susan Otten Pablos weer geattendeerd op dit onderwerp.
Als je de cijfers en onderzoeken induikt dan is het bijna niet te geloven. De helft van de bevolking heeft in de deze maanden last van vermoeidheid, nergens zin in hebben, een slechter concentratie, meer behoefte aan slaap, sneller geïrriteerd, slechter humeur, minder behoefte aan sociale contacten en een slechter zelfbeeld.
Kenmerkend is ook de grotere behoefte aan zoetigheid en koolhydraat voedsel. Ah herkenbaar!
En nu een heel interessant onderzoek: In Amerika hebben ze twee gebieden vergeleken die qua zonuren tegengesteld aan elkaar waren. In het deel met de meeste zonuren woonden opmerkelijk minder mensen die last hadden van ADHD-symptomen zoals slechte concentratie en impulsiviteit. Dat zegt toch alles?
Oorzaak van een winterdepressie
De oorzaak van een winterdepressie is veelal het gebrek aan licht. In de winter zijn de dagen korter, neemt de lichtsterkte van de zon af en komt de zon later op. Dit heeft effect op onze biologische klok, die daardoor in het najaar ontregeld kan raken. Naast de biologische klok spelen ook bepaalde stoffen in de hersenen een belangrijke rol. Eén van die stoffen is melatonine. Alle stoffen (neurotransmitters) bestaan in een soort afhankelijk evenwicht. Melatonine, serotonine, noradrenaline en dopamine hebben allemaal invloed op elkaar.
Melatonine is een hormoon dat ’s avonds wordt aangemaakt en ervoor zorgt dat je in slaap valt. Wanneer de dagen korter zijn wordt er bij sommige mensen meer melatonine aangemaakt waardoor zij snel slaperig zijn. Ook spanningen en ervaringen uit het verleden kunnen een rol spelen bij een winterdepressie. Door de andere balans van stofjes is er minder kracht om deze spanningen te verdragen.
Wat kun je doen om een winterdepressie te voorkomen? Begin eerst eens hier mee:
- Geef niet toe aan de extra behoefte aan slaap. Beter is het om dan bijvoorbeeld een powernap te doen van maximaal een half uur. Hierdoor raakt jouw biologische klok het minste in de war.
- Ga daarnaast zoveel mogelijk naar buiten om de extra licht mee te pakken. Het meeste effect op de biologische klok heeft het als je dit zo vroeg mogelijk in de ochtend doet (als het niet meer donker is natuurlijk J)
- Sporten zorgt ervoor dat er wat tegenwicht in de stofjes ontstaat. Hierdoor voel je je ook lekkerder.
- Gezond eten, dus veel vitamines en mineralen, zorgen ervoor dat je je beter voelt.
- Plan verder leuke dingen in. Probeer dus toch die dingen te doen, waar je eigenlijk niet zo’n zin in hebt en draai zo de negatieve spiraal wat om.
Helaas helpen de bovenstaande maatregelen niet altijd en kom je soms toch in een winterdip(je) terecht. Wat dus ook effect heeft op de dingen waar je van nature al niet zo sterk in bent: concentratie, ordenen en plannen, impulsiviteit.
Daglichtlamp is de oplossing
In dat geval moet je het hebben van de daglichtlamp. Hierbij wordt wit licht met zo’n 10.000 lux gebruikt. Lichttherapie verlaagt de concentratie melatonine in het bloed. Hierdoor wordt de behoefte om te slapen minder en wordt het evenwicht van de neurotransmitters weer en positieve hersteld. Hierdoor functioneer je weer beter, voelt alles weer wat lichter. Daarnaast gaat het concentreren, ordenen en plannen ook weer beter.
Deze week zat ik zelf weer achter zo’n licht. Naast dat ik sport, gezond eet en toch mijzelf het bed uit hijs, zit ik nu zo’n 5 jaar elk jaar regelmatig achter mijn daglichtlamp. Dit doe ik tijdens het ontbijt. Waardoor het dus geen energie kost. En echt: Als ik wakker word heb ik al zin om achter het licht te zitten.
En zonder overdrijven, dit is wat ik merk:
- Ik word direct weer voor de wekker wakker.
- Ik merk een soort energie, die ik ook ken van de lente.
- Ik denk gemakkelijker over de dingen die nog allemaal moeten.
- Ik kan mijzelf weer beter concentreren.
- Ik merk dat ik weer soepeler met mensen omga, zonder dat het mij energie kost. De grapjes komen weer, wat een tijdje geleden was, als vanzelf uit mijn mond.
- Ik trek wat eerder mijn schouders op.
- Ik pak sneller dingen op.
- Ik betrap mijzelf vaker op een glimlach
Graag hoor ik jouw ervaringen van de winter en hoe jij met een eventuele winterdip omgaat.
En: Ik heb geen aandelen in daglichtlampen 😉
Hoe ga je met een winterdip om? Vraag een gratis adviesgesprek aan!
Wil je specifieke tips over jouw situatie? Je kunt altijd een vrijblijvend adviesgesprek aanvragen. In dit gesprek geef ik altijd de tips die van toepassing zijn op dit moment in jouw leven.
