Het lijkt wel of je met concentratieproblemen naarmate je ouder wordt steeds meer stress en vermoeidheid ervaart. Op school is het erg lastig om AD(H)D te hebben. Op het werk vaak ook. Al is er veel werk waarin het hebben van concentratieproblemen een groot voordeel is. Krijg je daarnaast ook nog kinderen en/of een huishouding te runnen dan neemt de stress en vermoeidheid snel toe.
In deze blog wil ik uitleggen hoe dit kan. Wat zijn nu de redenen waarom het lijkt dat jij je steeds moeilijker kunt concentreren en dat ordenen en plannen steeds chaotischer lijkt te gaan.
En wat zijn de belangrijkste redenen waarom het lijkt dat er steeds meer prikkels op je afkomen?
Dit wordt visueel gemaakt door een tekening waarbij het probleem en de oplossingen direct zichtbaar worden.
Eerst wil ik stilstaan bij de drie belangrijkste redenen van het minder goed functioneren van de prefrontale cortex. De prefrontale cortex is het stuk brein dat verantwoordelijk is voor het concentreren en andere belangrijke functies. Lees hierover in mijn blog over deze executieve functies.
De prefrontale cortex gaat gedurende ons leven steeds minder goed presteren
Daarna wil ik de drie belangrijkste redenen noemen die zorgen voor stress, vermoeidheid en burn-out in combinatie met het minder goed functioneren van ons brein gedurende het leven.
Als we kijken naar de tekening dan zien wij duidelijk dat de prefrontale cortex gedurende ons leven steeds minder goed gaat functioneren. Hier kunnen we niet zo heel veel aan doen. We kunnen de gevolgen van dit proces wel goed opvangen. De drie redenen van het minder goed functioneren van dit deel brein zijn:
- Ons werkgeheugen wordt gedurende ons leven kleiner. Dit werkgeheugen is heel belangrijk voor concentreren, ordenen en plannen, en andere functies voor dit deel van ons brein (Jarrold & Towse, 2006).
- Doordat we liever taken vermijden die aandacht en concentratie vragen, omdat we weten uit ervaring dat dit ons erg veel energie en frustratie kan kosten, maken we geen nieuwe neurologische netwerken aan in dit deel van het brein (Owen A.M, 2010)
- Ons hele leven lopen we tegen kleine of grote trauma’s aan. Ook dit heeft effect op de werking van ons werkgeheugen. Hoe meer trauma’s en hoe heftiger, hoe meer effect op het werkgeheugen. Maar onderschat je eigen verleden niet. Faalervaringen, scheidingen, spannende momenten, verlieservaringen, het laat allemaal zijn sporen na volgens onderzoek (Honzel, Justus & Swick, 2014).
Nu is het duidelijk geworden dat het gedeelte van ons brein, de prefrontale cortex, dat verantwoordelijk is voor concentratie en nog veel meer, gedurende het leven niet beter gaat functioneren.
Het beroep op jouw prefrontale cortex wordt steeds groter
Het vervelende nu is dat gedurende jouw leven er steeds meer een beroep wordt gedaan op de prefrontale cortex. Dit deel van ons brein, dat bedoeld is om alle prikkels te verwerken functioneert dus steeds minder. Terwijl er steeds meer prikkels te verwerken zijn. De drie belangrijkste redenen waarom jij steeds meer prikkels te verwerken krijgt:
- We krijgen steeds meer verantwoordelijkheden en veranderingen op het werk. Tijdens een doorsnee carrière krijg je eerder meer dan minder verantwoordelijkheden. Met het groeien van de verantwoordelijkheden groeit ook de behoefte aan overzicht, planning en concentratie. Je krijgt meer prikkels te verwerken. Maar vergeet niet…….Er zijn professioneel steeds meer veranderingen in korte tijd. Het éne project is nog niet afgerond en het ander veranderproject is al gestart.
- Vroeger lag je op jouw kamer muziek te luisteren of in het beste geval zat je te studeren. Je hoorde je maag knorren en riep naar beneden: “Wanneer eten we en wat?” Maar helaas op een gegeven moment moet je dit zelf plannen en doen. Je krijgt kinderen, dient alle chaos hieromtrent te verwerken. Prikkels, prikkels, prikkels. Eigen huizen, onderhoud, auto’s en andere bezitten. Uren liggend muziek luisteren (erg goed voor de prefrontale cortex) zit er helaas niet of zelden in.
- En misschien een dooddoener, maar in dit rijtje hoort hij toch echt thuis. De toename van de techniek zorgt dat wij steeds meer informatie tot ons krijgen. En deze informatie wordt allemaal verwerkt door ditzelfde stukje brein. Vraag maar eens aan iemand die burn-out is geweest, of misschien ben je dat al eens geweest: “hoe voelt het om na je burn-out heel lang te scrollen op je telefoon?”.
Ik hoop dat deze blog je wat inzicht heeft kunnen geven over de disbalans van draagkracht en draaglast van jouw brein gedurende je leven. Dat het eigenlijk logisch is dat een mens grenzen heeft. Maar er is zeker wat aan te doen……Daarover schrijf ik in mijn volgende blog.
Moeite met concentreren?
Ik heb een checklist voor je samengesteld met mijn beste tips voor het verbeteren van de concentratie. Deze checklist leert jou hoe je in 7 eenvoudige stappen naar een betere concentratie gaat.
Literatuur:
Jarrold, C.& Towse J.N. (2006). Individual differences in working memory. Neuroscience 139: p 39-50
Owen, A.M., Hampshire, A., Grahn, J.A., Stenson, R.,Dajani, S., Burns, A.S., Howard, R.J., Ballard, C.G. (2010). Putting brains training to the test. Nature 465: p 775, 778
Honzel, N. Justus, T., Swick, D. (2014). Posttraumatic stress disorder is associated with limited executive resources in a working memory task. Cognitive, affective and behavioral neuroscience 14: p 792-804.