ADHD en Burn-out – Het Belang van Goede Executieve Vaardigheden

Aan de hand van recent onderzoek (Cluley & van Dijk 2023) werd weer eens duidelijk dat mensen met ADHD extra gevoelig zijn voor het ontwikkelen van een burn-out.  Voor volwassenen met ADHD kunnen dagelijkse werkverplichtingen al snel overweldigend worden. Niet alleen vanwege de hoge werkdruk, maar vooral door uitdagingen met executieve functies zoals plannen en organiseren. Dit onderzoek laat zien dat deze uitdagingen een belangrijke rol spelen in het ontstaan van burn-out. In deze blog bespreek ik hoe ADHD en burn-out met elkaar samenhangen en geef ik een paar praktische tips om beter om te gaan met werkgerelateerde stress.

ADHD en Burn-out: Wat zegt het onderzoek?

Een studie onder 171 werknemers toonde aan dat mensen met ADHD gevoeliger zijn voor burn-out, vooral vanwege tekorten in executieve vaardigheden. Executieve functies zijn essentieel voor het beheersen van dagelijkse taken, zoals effectief plannen en omgaan met onverwachte situaties. Wanneer deze functies niet goed werken, kan dit leiden tot stress en uitputting.

Volgens eerdere studies, zoals die van Barkley (2011), hebben executieve functies een directe invloed op hoe we onze tijd indelen, problemen oplossen en ons werk structureren. Mensen met ADHD ervaren hierbij vaak een tekort, wat hun kwetsbaarheid voor een burn-out vergroot.

Executieve Functies: De Sleutel tot Begrip 

Wat zijn executieve functies precies? Dit zijn cognitieve processen die je helpen om:

1. Prioriteiten te stellen en taken te plannen
2. Deadlines te halen en tijd effectief te benutten
3. Flexibel om te gaan met veranderingen en problemen op te lossen
4. Tijdens taken te concentreren, doorzetten, impulsen beheren en emoties te reguleren.
5. Te beginnen met een taak. 
6. Te stoppen met een taak. 

Bij mensen met ADHD verlopen deze processen vaak minder soepel. Dit zorgt voor chaos en uitstelgedrag, wat uiteindelijk leidt tot verhoogde stress en burn-out.

De rol van executieve functie-deficiënties in burn-out

De studie benadrukte twee specifieke executieve functies die een sleutelrol spelen in de relatie tussen ADHD en burn-out:

1. Tijdsbeheer
   Mensen met ADHD hebben moeite om hun tijd efficiënt in te delen. Hierdoor stapelen taken zich op, wat leidt tot gevoelens van stress en fysieke vermoeidheid.
2. Organisatie en probleemoplossing
   Een gebrek aan structuur en het moeilijk vinden van oplossingen voor onverwachte problemen zorgt voor emotionele en mentale uitputting.

Interessant genoeg ontdekte het onderzoek dat verschillende aspecten van burn-out beïnvloed worden door specifieke executieve functieproblemen:

1. Fysieke vermoeidheid hangt sterk samen met gebrekkig tijdsbeheer.
2. Emotionele en mentale uitputting worden meer beïnvloed door problemen met organisatie en probleemoplossing.

(Literatuur: Barkley, 2011; Shatté et al., 2017)

Praktische tips om burn-out te voorkomen

Gelukkig zijn er strategieën die kunnen helpen om de impact van ADHD op je werk te verminderen. Hier zijn enkele aanbevelingen:

1. Effectief omgaan met tijd
   1. Maak gebruik van digitale hulpmiddelen voor een overzichtelijke planning.
   2. Stel realistische doelen en breek grote taken op in kleinere stappen.
2. Organisatie verbeteren
   1. Werk met checklists om belangrijke taken niet te vergeten.
   2. Plan tijd in om onverwachte problemen op te lossen, zodat je niet telkens wordt overvallen.
3. Herstelmomenten inbouwen
   1. Neem regelmatig pauzes om zowel fysiek als mentaal bij te komen.
   2. Probeer mindfulness-oefeningen om stress beter te beheersen.

Daarnaast kan een gerichte behandeling of coaching voor ADHD helpen. Sommige mensen hebben echt medicatie nodig om hun brein die dingen te laten die nodig zijn voor het werk (Stuhec, et. al, 2019)

Wat kunnen werkgevers doen?

Werkgevers spelen een cruciale rol bij het ondersteunen van werknemers met ADHD. Enkele tips:

1. Bied flexibiliteit
   Laat werknemers hun werktijden aanpassen aan hun energieniveau.
2. Creëer structuur
   Heldere doelen en visuele hulpmiddelen, zoals een whiteboard, kunnen helpen om chaos te verminderen.
3. Stimuleer bewustwording
   Organiseer trainingen over ADHD en de impact op werkprestaties om een meer inclusieve werkomgeving te creëren.

Sinds kort biedt Psytraining een training aan specifiek op het gebied van ADHD en het voorkomen van een burn-out.

Conclusie

Volwassenen met ADHD lopen een hoger risico op burn-out, vooral door tekorten in executieve functies zoals tijdsbeheer en probleemoplossing. Toch zijn er effectieve strategieën om deze uitdagingen het hoofd te bieden. Door inzicht te krijgen in hoe ADHD je werk beïnvloedt en door praktische oplossingen toe te passen, kun je beter omgaan met werkgerelateerde stress en een gezonder werkleven creëren.

Bronnen

1. Barkley, R. A. (2011). Executive Functions: What They Are, How They Work, and Why They Evolved.
2. Cluley, E. M., & van Dijk, W. M. (2023). Executive Function Deficits and Job Burnout in Adults with ADHD: A Mediation Analysis. Journal of Occupational Health Psychology, 28(1), 45–58.
3. Matej Stuhec, Petar Lukić, & Igor Locatelli. (2019). Efficacy, Acceptability, and Tolerability of Lisdexamfetamine, Mixed Amphetamine Salts, Methylphenidate, and Modafinil in the Treatment of Attention-Deficit Hyperactivity Disorder in Adults: A Systematic Review and Meta-analysis. Annals of Pharmacotherapy, 53(2), 121–133.
4. Shatté, A., et al. (2017). The link between ADHD and burnout in the workplace. Journal of Occupational Health Psychology.