Vanuit mijn vorige blog over het “hangen aan een tak” kreeg ik veel vragen en reacties. Vooral de vraag: “Maar wanneer weet ik nu of ik rustig aan moet doen?”, kwam vaak voorbij. En wat zijn de alarmsymptomen?
Overbelast raken is immers een glijdende schaal. Je hebt zelf vaak niet door hoe ver je heen bent. Net als dat je bij je eigen kind de veranderingen niet ziet, maar je ouders of vrienden wel. Datzelfde fenomeen speelt ook bij het langzaam overbelast raken. Elke dag een beetje vermoeider. Elke dag een beetje meer stress. Totdat op een dag de grens echt is bereikt en je lichaam je een halt toeroept.
Deze week had ik een intake met een ondernemer. Hij had al langere tijd klachten van zijn buik, slecht slapen, prikkelbaarder en een slechte concentratie. Maar hij dacht: “Dat zouden andere mensen ook weleens hebben. Het zal wel met al die jetlags te maken hebben”.
Inderdaad hij maakte veel verre reizen. Maar er kwamen in het verhaal heel wat “alarmsignalen” voorbij, die hij dus had genegeerd. Of: Hij had teveel doorzettingsvermogen om daar eens goed naar te luisteren.
Ik ben er eens voor gaan zitten en heb de 5 meest gehoorde signalen verzameld uit mijn praktijk. Signalen die staan voor overbelasting. Signalen die staan voor: “Nu ga je echt te ver en doe je jouw gezondheid geen goed”.
Tijdens het maken van de video, zag ik dat ik nog een belangrijke was vergeten. Maar gelukkig heb ik deze blog nog waarin ik het recht kan zetten.
Hier zijn de meest voorkomende alarmsymptomen uit mijn praktijk.
1) Vroeg wakker worden
Word je vroeg wakker? Vaak met een gevoel van onrust, spanning, stress en slaap je daarna niet of nauwelijks meer in? Dan is het tijd om op te passen.
Vaak komt dit voor op het moment dat er een cortisolmaker in je leven is. Iets wat jouw langere tijd onder druk zet. Iets waar je over piekert. Iets waar jij je zorgen om maakt.
Ook past het in het beeld van een depressie. Dus word je vroeg wakker en is jouw stemming ook slecht. Dan is dit voor jou een alarmsymptoom in het kwadraat.
2) Prikkelbaar zijn
Ben je sneller boos? Sneller geïrriteerd? Val je soms heftiger uit dan dat je van jezelf bent gewend? Kijkt je vrouw, man, collega, baas, kind je soms met grote ogen van de schrik aan? Dan is het ook tijd om je eigen leven eens onder de loep te nemen.
Je stresssysteem komt niet meer in de parasympatische stand (remstand). Je werkgeheugen is steeds kleiner. Je prefrontale cortex (de dirigent van ons brein) kan niet meer de functies uitvoeren (waaronder emotieregulatie) die hij hoort uit te voeren. Allemaal tekenen van overbelasting.
3) Nooit uitgerust voelen
Heb je het gevoel altijd moe te zijn. Wel te slapen, maar eigenlijk het bed niet uit willen. Na de middag eigenlijk wel moeten slapen, want anders kun je dag niet afmaken?. Je voelt je sloom, hebt prikkende ogen, een vermoeid voorhoofd, hebt stijve en pijnlijke spieren en alles is je te veel? Dit gevoel verdwijnt niet in het weekend of na een vakantie? Toontje Lager zou vroeger gezongen hebben: “Vergeet het maar, vergeet het maar, de aardappelen zijn al veel te gaar” (in een iets andere context, maar toch).
Je batterij is en op en er moeten andere dingen gebeuren om op te laden. Het is wel gelukt om je stresssysteem aardig in balans te houden, maar het leven put je wel uit. Wat is datgene wat je uit put? Op welk gebied leef je niet het leven wat bij jou past? Hoe kun jij iets meer het leven leiden wat bij jouw sterke punten hoort?
4) Niet meer flexibel zijn
Deze hoor ik zo vaak, maar zie ik nooit terug in lijstjes van anderen. Kun je niet meer tegen veranderingen? Zorgen onverwachtse dingen voor stress? Zorgt een leuk onverwachts bezoekje voor zweet op je rug? Zorgt elk extra klusje op je bord voor irritatie en boosheid? Je hangt te lang aan de tak, laat los!
De eerdergenoemde prefrontale cortex is ook dat stukje brein dat jou helpt met schakelen, met flexibel kunnen zijn. Maar ook dit fantastisch stukje brein heeft zijn grens! En zeker bij het ouder worden, bij het steeds meer verantwoordelijkheden krijgen, bij het steeds meer prikkels moeten verwerken, krijgt hij steeds meer te verwerken. Hij laat duidelijk merken, nu, dat het hem niet meer lukt. Wees aardig voor jezelf, voor je brein en geef hem iets minder te doen!
5) Veel paniek en stressgevoelens
Veel van mijn cliënten hebben voordat ze in behandeling of coaching komen een bezoekje aan de spoedeisende hulp gebracht. Ze dachten dat ze doodgingen. Want zo voelt een paniekaanval. Door lichamelijke processen, vaak voorafgegaan door hyperventilatie, komt een reactie op gang van ademnood en druk op de borst. Het is vaak geen hartaanval, maar een paniekaanval uitgelokt door hyperventilatie en zie maar eens uit die vicieuze cirkel te komen.
Mijn definitie van stress: Die signalen die je merkt als het stresssysteem voelt of denkt; deze of die situatie kan ik niet aan. Als een lichaam te lang in deze stand blijft dan raakt de afstemming van de ademhaling helemaal uit balans. Er wordt veel meer in, dan uitgeademd. Het lichaam vergeet soms zelfs uit te ademen, waardoor (een erg lang verhaal, misschien voor een volgende blog) er hyperventilatie ontstaat.
Wees je dus bewust van die stress en die omstandigheden die maken dat je denkt of voelt het niet aan te kunnen.
En….niet genoemd in de video passend bij deze blog, maar hij hoort wel in dit rijtje thuis.
6) Slechtere concentratie en geheugen
Lukt het concentreren steeds moeilijker? Merk je dat je dingen vergeet? Dat je eigenlijk je eigen brein niet meer vertrouwd? Ook dat is een teken van overbelasting en een duidelijke ook.
Ook hier speelt de prefrontale cortex een grote rol. Deze dirigent is ook verantwoordelijk voor ons werkgeheugen (daar waar je tijdelijk informatie opslaat, nodig voor het uitvoeren van een taak) en voor concentratie.
Werken deze twee functies duidelijk wat minder, dan is dit een duidelijk teken van oververmoeidheid van dit stukje brein. En met dit stukje brein moeten we eigenlijk heel zuinig zijn. Lees hiervoor ook mijn blog over de 11 functies die dit gedeelte van het brein uitvoert.
7) tips hoe je de concentratie kan verbeteren
Hoe je in 7 eenvoudige stappen naar een betere concentratie gaat? Download mijn gratis e-book. Daarin vertel ik je mijn 7 beste concentratie tips, zodat je vandaag nog je concentratie kan verbeteren.
