Het mooie van mijn specialisatie is dat je elke dag leert.
Vaak niet direct uit de boeken, maar juist van de mensen die ik behandel of coach.
Als je je hele leven al snel bent afgeleid en regelmatig tegen je grenzen aanloopt dan ga jezelf natuurlijk op onderzoek uit en staan er genoeg zelfhulpboeken in de kast.
Zo’n twee weken terug hoorde ik van een cliënt over de theorie van “minder keuzemomenten” en de voordelen hiervan voor ons brein.
En vooral voor het “snel afgeleide brein” kan het heel erg helpend zijn om vooraf over keuzemomenten na te denken.
Gelukkig zijn de onderzoeken, die ik kende en vond, ondersteunend voor deze theorie.
dirigent in ons brein, de prefrontale cortex
Als je gespecialiseerd bent in concentratieproblemen en overbelasting dan weet je steeds meer over onze dirigent in ons brein: “de prefrontale cortex”.
Eerder schreef ik al een blog over dit interessante stukje brein dat zoveel voor ons doet.
Dit stukje brein voert 11executeive functies voor ons uit. Dit zijn stuk voor stuk functies die nogal belangrijk zijn. Ik zeg tegen mijn cliënten altijd, dat als je verhoogd afleidbaar bent deze dirigent niet zo heel streng is. Als je nu ook nog overbelast bent dan is deze dirigent ook nog heel moe.
Dus deze niet zo strenge, oververmoeide dirigent moet voor jou:
- concentreren
- plannen
- organiseren
- emoties reguleren
- impulsen onderdrukken
- doorzetten
- jezelf kunnen corrigeren
- tijd managen
- zorgen voor tijdelijke opslag in het geheugen tijdens uitvoeren van taken (werkgeheugen)
- beginnen aan taken
- zorgen voor flexibiliteit
Hij wordt bij wijze van al moe als hij er alleen al aan denkt.
Keuzemomenten, een combinatie van executieve functies
Nu is het maken van keuzes een taak, waarvoor je een aantal van bovenstaande executieve functies moet combineren. Het is dus logisch dat dit erg, maar dan ook erg veel energie kost. Dit wordt ook in de literatuur over keuzestress elke keer weer aangetoond. Ik zag het terug in de praktijk deze week bij twee professionals die ik help.
Deze praktijkvoorbeelden wil ik graag toelichten zodat duidelijk wordt wat keuzestress met je zenuwstelsel doet. En als je dit doorhebt zie je ook wat jouw arme vermoeide dirigent jou aan doet, tenminste als je hem blootlegt aan te veel keuzestress.
eigen werk organiseren lastig?
Professional 1 heeft een functie waarbij ze geheel haar eigen werk kan organiseren. Joepie! Maar niet altijd heus. Dat kan best lastig zijn voor de dirigent die niet zo streng en ook nog vermoeid is.
Zij merkt dat, als zij een telefoontje krijgt of een mailtje met een verzoek tot een afspraak, de stress nogal toeneemt. En niet alleen dat, ze blokkeert ook vaak en probeert dit te vermijden. Ze neemt niet op of schuift reageren op de mail voor zich uit. Ze noemt zichzelf lui of zegt dat ze geen discipline heeft. Maar wat gebeurt er? Haar dirigent krijgt werk op zich af, wat hij niet kan overzien (te klein werkgeheugen), er moeten ineens keuzes worden gemaakt. Haar zenuwstelsel kan niet aan wat er gevraagd wordt (brein is immers deel van zenuwstelsel) en er ontstaat stress. Als een vermoeide, niet zo strenge dirigent ook nog in de stress schiet. Ja, dan schiet het niet erg op.
Hoe kan deze vrouw haar dirigent wat ondersteunen. Hoe zorgt ze er nu voor dat ze op dit momenten een aantal keuzes kan overslaan? Ze is er nu mee bezig, maar drie tips die ik haar meegaf waren:
- Zorg voor vaste tijden, dagen waarop je afspraken inplant.
- Weet hoeveel afspraken je op deze dagen wilt hebben.
- Zet je telefoon uit en reageer op een vast moment.
Op deze manier heb je veel keuzes al gemaakt voordat je overvallen wordt door een vraag. De kans op overvraging van de dirigent is op dit moment kleiner en daarop de kans op stress dus ook.
taken die stress geven
Professional 2 is projectmanager en kon dit altijd prima aan. Na een periode van een fikse burn-out merkt hij dat er bepaalde taken zijn die stress geven. Voorheen deed hij dit gedachteloos, maar nu blokkeert hij vaak. Dit zijn momenten waarop hij met een projectteam samen is en hem iets teveel vragen worden gesteld. Wat gebeurt er, wat is er veranderd?
Voorheen was zijn minder strenge, minder rigide dirigent zijn kracht. En nog steeds trouwens, als hij hem goed leert gebruiken. Als je snel afgeleid bent, dan ben je vaak erg creatief en kun je heel goed buiten de kaders denken. Voor zijn burn-out blonk hij uit tijdens projectvergaderingen. Hij bedacht de oplossingen ter plekke en stuurde zijn team de goede denkrichtingen in.
Zijn niet zo’n strenge dirigent werd in zijn kracht gezet. En alles wat hij bedacht schreef zijn assistente op en die zorgde voor de details. Ah ha, dit is er inderdaad veranderd. Deze assistente werd wegbezuinigd, projectleider werkte zich in een burn-out en nu kan hij niet meer doen wat hij altijd deed. Voor mij logisch, maar leg dat een man met veel zelfvertrouwen en iemand die bang is om te falen mar uit.
Kijk nog eens naar de 11 functies van de dirigent. Ik wet dat heel veel gedaan werd door de assistente. Het werk van deze projectmanager was zwaar, maar zijn dirigent werd niet overbelast. Nu trapte hij in een bekende valkuil. Hij bedacht, hij zette lijnen uit, maar moest nu zelf de kleine details uitwerken. Au, au, au.
Na een burn-out krijgt je dirigent een knal te verduren
Zijn dirigent moe, steeds vermoeider, steeds meer stress, nog een minder goed functionerende dirigent en knap: burn-out. Na een burn-out krijgt je dirigent zo’n knal te verduren dat het echt een hele periode duurt voordat iemand weer op zijn oude niveau is.
Maar het oude niveau van deze projectmanager was al niet goed genoeg, zonder assistente. De tips die ik hem gaf waren:
- Zorg weer voor iemand die de details uitwerkt (hulp dirigent)
- Stel duidelijke kaders, voor in het overleg (minder keuzestress)
- Neem tijd voor moeilijke beslissingen. Niet in het overleg zelf (minder druk op keuzes)
Bij deze cliënt was het vooral belangrijk om heel veel uit te leggen over de prefrontale cortex. Dit had hij nodig om te kunnen accepteren dat hij eens iets minder goed kon, dan dat hij graag zou willen.
Je gezondheid, immers veel belangrijker dan alles perfect willen doen?
In 7 stappen naar een betere concentratie
Hoe je in 7 eenvoudige stappen naar een betere concentratie gaat? Download mijn gratis e-book. Daarin vertel ik je mijn 7 beste concentratie tips, zodat je vandaag nog je concentratie kan verbeteren.
