Misschien herken je deze valkuil? Je komt uit je werk, maar het lukt je maar niet om te ontspannen. Je doet dingen waarvan je weet dat ze eigenlijk niet zo goed voor je zijn. Je weet het, maar het lukt je niet om het anders te doen.
Hoe kan dat toch? Ik ben niet heiliger dan jij. Ook ik stapte in die valkuil en met jou vele mensen: gisteren, vandaag en morgen.
In deze blog wil ik dit graag uitleggen. Gebaseerd op theorie en met voorbeelden uit mijn praktijk.
Mede geïnspireerd door een presentatie van Rogier Hoenders, psychiater, onderzoeker en leefstijlpromotor.
Een meerwaarde van mijn vak is dat ik verplicht accreditatiepunten moet halen. Dit verplicht mij om nieuwe kennis te halen en oude kennis te verfrissen. Doe ik dit niet, dan ben ik mijn titel kwijt. Een stuk waarborg voor de kwaliteit van mijn kennis, waarbij ik mij doelgroep wil helpen. Tijdens de presentatie kwam het gevaar-, jaag- en zorgsysteem langs. Een mooie theorie om onderstaande valkuil mee te onderbouwen.
Last van concentratieproblemen en stress?
Je hele leven heb je al last van concentratieproblemen en nu loop je ook nog tegen chronische stress aan. Ben je in deze valkuil gestapt?.
Misschien heb je het wel eens gehoord van de indeling in deze systemen: (ik kies even voor een snelle uitleg)
Gevaarsysteem: Dit wordt geactiveerd bij alle dingen die MOETEN.
Jaagsysteem: Dit wordt geactiveerd bij alle dingen die horen bij WILLEN.
Zorgsysteem: Dit wordt geactiveerd bij alle dingen die horen bij MOGEN.
Deze theorie wordt vaak gecombineerd met de indeling van ons autonome zenuwstelsel: Het SYMPATISCHE gedeelte (het gaspedaal) en het PARASYMPATISCHE gedeelte (de rem). Bij moeten en willen staan we in de sympatische stand en bij mogen in de parasympatische.
Nu is dit zenuwstelsel zo gebouwd dat hij in de sympathische stand komt bij het vechten met de vijand, het vluchten voor een leeuw, het vangen van een mammoet of het moeten vechten voor de mooiste vrouw van het dorp (sorry voor het mannelijke, ouderwetse perspectief).
Daarna is het de bedoeling dat hij daarna in de parasympatische stand komt: hangmatje, wonden laten verzorgen, met zijn allen de mammoet eten en daarna even de liefde bedrijven met je veroverde vrouw (zo zou ik het mijn voorouders gunnen in ieder geval).
Maar je voelt hem al aankomen: als je last hebt van chronische stress dan gebeurt dat niet meer. We blijven met zijn allen te veel in de gasstand staan en weten de rem niet meer te vinden (valkuil).
En als jij je hele leven al concentratieproblemen hebt en nu chronisch vermoeid bent dan kan je de rem helemaal niet meer te vinden.
Stel jij hebt last van concentratieproblemen dan heb ik een tip voor je. In mijn gratis handleiding: beter concentreren. Leg ik je in 7 stappen uit hoe je naar een betere concentratie gaat.
Moeilijk om het niet te doen
Stel je werkt (moeten). Daarna kom je thuis en ga je lekker met je telefoontje spelen (willen). Dan kom je dus niet in de remstand. En nu hoor ik je denken: “huh, met mij telefoontje spelen is toch mogen?” Dat zou ik ook zeggen haha, maar het hoort toch echt bij willen. Kijk maar eens op het plaatje van het jaagsysteem. Bij willen passen woorden als presteren, streven en consumeren. Facebook is jagen op likes, jagen op mensen willen zoeken, jagen op nieuws en het is ook een beetje moeten (verslaving?).
Je weet het wel (ik zelf ook), maar het lukt toch moeilijk of niet om het niet te doen. Hoe kan dat?
Het gedeelte van het brein dat jou gezonde dingen moet laten doen heet, daar is hij weer, de prefrontale cortex, de dirigent. Deze dirigent is bij jou (als jij je hele leven al moeite hebt met concentreren, plannen, ordenen en impulsiviteit) van nature niet zo streng. Als jij last hebt van chronische stress dan is deze dirigent ook nog eens heel erg moe. Eén van de 11 executieve functies van deze dirigent heet metacognitie (jezelf beoordelen en bijsturen). Maar een vermoeide, niet zo strenge, dirigent stuurt weinig meer bij. Dat is voor deze beste man echt niet meer op te brengen.
Eenvoudig dingen doen vanuit de gasstand: valkuil
Je blijft dus gemakkelijker dingen doen vanuit de gasstand, want door de dopamine en noradrenaline die bij deze stand horen, ben je eindelijk een beetje op gang (voorbeelden komen straks). De remstand lijkt zo heerlijk, maar kom er maar eens in. Hier moet je echt moeite voor doen! Maar eerst moet je het weten en bewustzijn opbouwen, vandaar deze blog.
Hier zijn wat voorbeelden vanuit mijn praktijk en mijn eigen geschiedenis tot mijn burn-out komt ook voorbij.
- Een onderneemster met heel veel nevenfuncties in het verenigingsleven. Deze vrouw blijft dus steeds in de gevaar- en jaagsysteem.
- Een ondernemer die in de avonduren surft naar ideeën over zijn bedrijf. Waar is het zorgsysteem?
- Een professional die in de avonduren lesgeeft op een sportschool. Wel gezond dat sporten, maar de lessen moeten wel worden voorbereid.
- Een ondernemer die in zijn vrije tijd een eigen huis bouwt. Het moeten wordt steeds dikker geschreven.
- Een professional die na haar werkt moest zorgen voor haar moeder. Wel zorgsysteem misschien, maar zeker ook een verplichting, dus moeten.
- Velen die de telefoon, laptop, of tablet niet weg kunnen leggen. Ons brein blijft daardoor in de jaagstand en onze dirigent wordt steeds vermoeider!
- De schrijver van deze blog: Hij kwam thuis na het werk, opende de laptop op zoek naar filmpjes over beleggen. Van moeten, naar willen, naar moeten, willen en niet meer kunnen.
- En eigenlijk kan ik nog uren doorgaan met voorbeelden geven. Maar deze blog lezen hoort ook niet echt in het zorgsysteem thuis. Dus: uit dit ding!
Herken je dit? Leer alstublieft je zorgsysteem weer kennen. Zoek verbinding met anderen, maar vooral met jezelf! Zorg eens voor jezelf, los van het jagen en moeten! Waar gedij jij goed op?
Volg de Online Training: Herken je valkuilen én voorkom een burnout.
In deze korte online training ontdek je onder andere:
- Een truc waarmee je afleiding herkent en ermee omgaat, zodat je er nauwelijks nog last van hebt.
- Technieken waarmee je meer rust in je hoofd krijgt, zodat je minder snel bent afgeleid.
- Je ontdekt waar je nu staat en hoe je voorkomt dat je daadwerkelijk burn-out gaat.
- Én hoe je MEGA productief wordt door slechts 1 kleine aanpassing, waardoor je meer energie overhoudt voor werk én privé, zodat je op beide vlakken beter presteert.
Tip: Zelf je concentratie verbeteren?
Hoe je in 7 eenvoudige stappen naar een betere concentratie gaat? Download mijn gratis e-book. Daarin vertel ik je mijn 7 beste concentratie tips, zodat je vandaag nog je concentratie gaat verbeteren.
